Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Հարսանիքներին նման այլասերված խաղ դեռ չեք տեսել. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

ՎԻԴԵՈ

Ներկայացնում  ԵՆՔ հայկական հարսանեկան հարուստ և հետաքրքիր ավանդույթները, որոնք հասել են մեզ, իհարկե, ենթարկվելով որոշ փոփոխությունների:

1. Խնամախոսության արարողությամբ հիմնականում զբաղվում էին տղամարդիկ, չէ՞ որ բանակցություններ վարելը կանացի գործ չէ:  Ի դեպ, այս գործընթացն անցկացվում էր երեկոյան, երբ մութ ընկնում էր, որպեսզի հարևաններից ոչ-ոք չիմանար այդ մասին: Այս ամենը գաղտնի պահելը պայմանավորված էր նրանով,  որ եթե աղջկա ծնողները մերժեին խնամիներին, ապա մերժված փեսացուի հեղինակությունը կընկներ գյուղացիների շրջանում: Պետք է նկատել նաև, որ խնամիների առաջին այցի ժամանակ հայրը չպետք է կնության տար աղջկան, քանի որ դա կնշանակեր, որ աղջիկն ունի որոշ թերություններ, որի արդյունքում հայրն ուզում է ամեն կերպ ձերբազատվել աղջկանից: Քանի որ աղջկան կնության տալը բավականին նուրբ հարց էր, տարիների ընթացքում ձևավորվել էր, կարելի է ասել, հատուկ լեզվի կոդ: Օրինակ, եթե աղջկա կողմը ասում էր, որ դեռ պետք է մտածեն, քանի որ նմանատիպ հարցերը որոշում է հորեղբայրը, իսկ նա տանից բացակայում է` նշանակում է մերժում, որը երկրորդ այցելուցյան դեպքում կարող էր վերածվել համաձայնության, իսկ «նրանք դեռ շատ երիտասարդ են»արտահայտությունը նշանակում էր, որ երկրորդ անգամ իմաստ չունի այդ աղջկա ձեռքը խնդրել: Նշենք, որ մերժումը ամենևին էլ պայմանավորված չէր փեսացուի կամ նրա ընտանիքի որոշակի որակների բացակայությամբ, պարզապես դա ընդունված կարգ էր:    2. Փեսացուի ընտանիքի երրորդ ժամանումը հիմնակնում տեղի է ունենում հաջող բանակցություններ վարելուց հետո, որն իրենից ենթադրում էր նշանադրության գործընթացը՝ խոսքկապը: Այս պահից սկսած՝ աղջկան արգելվում է հանդիպել փեսացուին: Հիմնականում հարսնացուի մայրն ամուսնուց գաղտնի ընդունում էր փեսացուին՝ պայմանով, որ նա ոչ մի դեպքում չի դիպչի աղջկան: Ի տարբերություն մոր` յուրաքանչյուր իրեն հարգող և իսկական հայ հայր, երբ տեղեկանում էր, որ նախքան հարսանիքը տուն է մտել աղջկա փեսացուն, կռիվ էր սարքում: Միևնույն ժամանակ, երբեմն հայրերը, հիշելով, որ իրենք էլ ժամանակին հայտնվել են այդ նույն կարգավիճակում, ցույց են տալիս, թե չեն նկատում փեսացուի երթիկից տուն մտնելը: Նշանադրությանը հաջորդում էր պսակադրության արարողությունը, որը տեղի էր ունենում հարսնացուի տանը: Այդ օրը փեսացուի ընտանիքը հարսնացուին բազմաթիվ նվերներ էր բերում, իսկ արդեն XX դարի երկրորդ կեսից ավանդույթ դարձավ ադամանդե մատանի նվիրելը:   3. Ոչ մի հայկական հարսանիք տեղի չի ունենում առանց  լավաշ թխելու գործընթացի, լավաշը թխում էին ինչպես հարսի, այնպես էլ փեսայի ընտանիքում: Արարողությանը մասնակցում էին հարսի և փեսայի մտերիմ ընկերները, ովքեր երգում և պարում էին` միմյանց վրա ալյուր շաղ տալով: Հյուրերը միմյանց վրա էին շպրտում նաև ալյուրի հետ շաղախված քաղցրավենիքներ, չրեղեն, ընկույզ: Հայաստանի որոշ մարզերում լավաշ թխելու արարողությանը մասնակցում էին միայն կանայք: Նշենք, որ նորապսակների ուսին լավաշ գցելու արարողությունը պահպանվել է նաև մեր օրերում:  4. Հարսնացուի և փեսացուի ծնողների միջև համաձայնությունը պետք է կնքվեր մինչ նշանադրությունը: Հայաստանի որոշ մարզերում, օրինակ` Շիրակում և Ալաշկերտում, այս գործընթացն իրականացնում էին բավականին յուրահատուկ կերպով` ընտանիքների ղեկավարները լավաշ էին թխում:  Միևնույն ժամանակ, որպես կանոն, այս ամենին ներկա էր գտնվում նաև քահանան, ով կանգնում էր երկու տղամարդկանց միջև, օրհնում նրանց, որից հետո փաթաթված լավաշի ծայրից ձգում էին ընտանիքի գլխավորները: Այս գործողությունը հավասարազոր էր ամուսնական պայմանագիր ստորագրելուն և նշանակում էր, որ այսուհետև նրանք միմյանց հետ են կիսելու իրենց հացը: Իսկ հացին, մենք գիտենք, որ մեր նախնիները միշտ էլ խիստ մեծարանքով են վերաբերվել:   5. Պետք է նշել, որ երկու ընտանիքների միջև ծավալվող բանակցություններն իրականացվում էին միջնորդի հովանավորությամբ` «խնամախոսի» միջոցով: Այս բանակցությունների ընթացքում որոշվում էր հարսանիքի օրը, հյուրերի քանակը, քննարկվում էր, թե որքան և ինչպիսի կտոր պետք է գնի փեսայի կողմը` հարսնացուի զգեստը կարելու համար: Այս ավանդույթը կոչվում է «շորձևեք»: Հարսնացուի զգեստը կարելու գործընթացը նույնպես հանդիսավոր արարողությամբ է նշվել: Հարսնացուի տուն էին հրավիրվում լավ դերձակներ և մտերին ազգականներ: Հիշեցնենք, որ հայկական գյուղերում «շորձևեքի» ավանդույթը տարածված է եղել դեռ անցյալ դարում: Ավելի ուշ, երբ երբ հարսանեկան զգեստը սկսեցին գնել խանութից կամ վարձակալել, այս ծեսը աստիճանաբար անհետացավ:   

Նյութը՝ intermedia24.ru

 

ՀԱՊԿ-ը պարտավոր չէր պատերազմել Ղարաբաղի համար, Հայաստանը այն չէր ճանաչել որպես անկախ պետություն. Պուտին «Երբեմն կյանքն, իրոք, ավելի լավը չի կարող լինել»․ Իվետա Մուկուչյանը նոր ֆոտոշարքում շեշտել է իր կազմվածքի առավելությունները Մեքենաների կատալիզատորների արտահանման արգելքը երկարաձգվեց Ավտովթար Երևանում՝ 4 մեքենայի մասնակցությամբ Բորելն ավարտում է աշխատանքը ԵՄ դիվանագիտության ղեկավարի պաշտոնում Հայաստանը եղել է, կա և մնում է մեր դաշնակիցը. ՀԱՊԿ-ի գլխավոր քարտուղար ՊՍՎ-ն ՉԼ-ի ռեկորդ է սահմանել Հայաստանը Հունգարիայում դեսպանություն կբացի. կառավարությունը հավանություն տվեց որոշմանը Կարգելվի առանց ձմեռային անվադողերի մեքենաների երթևեկությունը, վարորդների համար լրացուցիչ ծախս ենք նախատեսում, բայց անհրաժեշտ է. վարչապետ Արդշինբանկը նվիրաբերում է 120 մլն. ՀՀ դրամ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամին Սասունիկ գյուղում կեղտաջրերը հոսում են խմելու ջրի համար նախատեսված տեղովՌոբերտ Քոչարյանին նոր մեղադրանք առաջադրելու միջնորդություն ներկայացվեցՆոյեմբերի 27-28-ը ոստիկանները բացահայտել են հանցագործության 92 դեպք ԲԴԽ նախագահ չի հաջողվել ընտրել Նշվել է Հայաստանում համացանցի ներդրման եւ .am-ի ստեղծման 30-ամյա հոբելյանըԻ՞նչ է ցույց տալիս ՀՀ–ի բացակայությունը. Լուկաշենկոն` ՀԱՊԿ–ի մասին Փաշինյանը որոշեց փոխել ՀՀ օրհներգը «Հող հանձնող» գեներալին՝ նոր պաշտոն․ այս իշխանության օրոք դա օրինաչափ է «Ձնառատ»․ Գագիկ Սուրենյանը տեսանյութ է հրապարակվելՀնարավո՞ր է ռուսական «Օրեշնիկ» հրթիռը խոցել Անկախը կրկնակի է վճարում. Հայաստանը հեռու չի գնա առանց ռուսական գազի «Դավաճանական չեզոքություն». Հայաստանի իշխանությունները ՄԱԳԱՏԷ-ում չեն աջակցել ԻրանինՓաշինյանը պայքարում է Անկախության հռչակագրի դեմ«Երևանի բաքվեցումը». Փաշինյանի թիմը դափի տակ պարելով կկործանի Հայաստանը11-ամյա Վարդան Մ.-ն հրաշքով փրկվեց«Գոյ» թատրոնի գործով փաստաբանի ասուլիսը Սորոսի սանը հայ ժողովրդին մտցրել է փակուղի, իսկ փակուղուց ելքը տեսանելի չէ. «Փաստ»Հայաստանը շարունակում է հակառուսական կուրսը Ռուսական հատուկ ծառայությունը երկրորդ անգամ է զգուշացնում Դուրս կբերվի Աստվածամուխ Սուրբ Գեղարդը․ մանրամասներ Numbeo-ի վարկանիշը. ոչ արժանահավատ թվերով փորձում են մանիպուլացնել«Միայն ավելի վատ կլինի». «Փաստ»Ինչո՞ւ է աճում դոլարի փոխարժեքը Զանգեզուրում սկսվել են եռօրյա մարտեր. պատմության այս օրը (28 նոյեմբեր)«Ռուբենն արդարամիտ էր, բարի, պարտաճանաչ». Ռուբեն Պողոսյանն անմահացել է հոկտեմբերի 12-ին Ջուվառլու բնակավայրում, տուն «վերադարձել»... մեկ տարի երկու ամիս անց. «Փաստ»Գերեզմանոցում ծեծի են ենթարկել 16-ամյա տղայինԴավիթի սպանությունից հետո փորձել են այրել կասկածյալներից մեկի տունըԿսահմանվի մանկապատանեկան մարզադպրոցների անվանակոչության կարգ. «Փաստ»Պարտքն անընդհատ ավելացնում են, իսկ պետության ու ժողովրդի համար էական կամ կարևոր որևէ խնդիր չեն լուծել. «Փաստ»Հայտնի են հոսանքազրկման հասցեներըԻնչո՞ւ է օրվա իշխանություններին այդքան անհանգստացնում հայության ինքնության և պատմական հիշողության հարցը. «Փաստ»Ադրբեջանում ավտովթարի հետևանքով 5 զինվորական է մահացելՌուբլին կրկին էժանացել է«Կարծես թե գործ ունենք խուճապային գործողությունների հետ հարկային վարչարարության տեսքով». «Փաստ»Հայաստանում ձյուն է տեղումԵվ ակնկալում եք, որ նրանք ատամներով չպաշտպանե՞ն իրենց աթոռները. «Փաստ»Հաջորդը ով կլքի ԲԴԽ-ն. դատական համակարգում լուրեր են պտտվում. «Ժողովուրդ» Վրացի ընդդիմադիր առաջնորդը հայերի մասին ոչ կոռեկտ արտահայտություններ է արել. «Փաստ»«Սուպերլիդերը». Փաշինյանը «նեղ կռուգին» անգամ բանի տեղ չի դնում ․«Հրապարակ» Ի՞նչ փոփոխություններ են սպասվում բուհերի մասնագիտությունների և ընդունելության քննությունների ցանկում. «Փաստ»
Ամենադիտված