ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (26 հոկտեմբեր)
ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ- Նաուրու` Անգամի օր (օր երբ կղզու բնակչությունն աճել է մինչև 1500-ի), Բենին` Զինված ուժերի օր, ԱՄՆ` Զոքանչի օր, Ավստրիա՝ Երկրի չեզոքության օր:
ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ
1874– ծնվել է արևմտահայ գրող, արձակագիր Օննիկ Չիֆթե-Սարաֆը:
1876- վախճանվել է բանաստեղծ, բանասեր-լեզվաբան և աստվածաբան Էդուարդ Հյուրմյուզյան (Հյուրմյուզ):
1881 –ծնվել է հունահայ քանդակագործ Սերգեյ Մերկուրովը:
1884-վախճանվել է եկեղեցական և հասարակական գործիչ, Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարք Ներսես Վարժապետյանը:
1919- հայ-ադրբեջանական պատերազմի ընթացքում ադրբեջանական կողմն ընդունել է խատիսյանի խաղաղության և տարածքների սահմանազատման նպատակով բանակցություններ անցկացնելու առաջարկը, բայց պայմանով, որ բանակցությունները կայանան Բաքվում:
1931 –ծնվել է գազադինամիկայի և հրթիռային տեխնիկայի բնագավառի խորհրդահայ գիտնական Ուլյան Փիրումովը:
1951- ծնվել է քաղաքական գործիչ Հրանտ Խաչատրյանը:
1951-վախճանվել է իրանագետ-լեզվաբան Ռուբեն Աբրահամյանը:
1958 –ծնվել է բժիշկ, Հայաստանի նախկին առողջապահության նախարար Լևոն Ալթունյանը:
1964 –ծնվել է ռուսաստանցի հայազգի շախմատիստ Յուրի Դոխոյանը:
1984- վախճանվել է երգչուհի Լուսիկ Քոշյանը:
1991- վախճանվել է հայազգի դերասան, թատերական ռեժիսոր, ուսուցիչ Ռուբեն Աղամիրզյանը:
1995- վեց ու կես տարվա դադարից հետո կրին սկսել է հոսանք արտադրել Մեծամորի ատոմակայանը:
2002- Հայաստանում Իրանի դեսպանատան մշակութային կենտրոնում տեղի է ունեցել Պարույր Սևակի «Անլռելի զանգակատուն» պոեմի պարսկերեն թարգմանության շնորհանդեսը: Սա ստեղծագործության առաջին պարսկերեն հրատարակությունն է:
2006-վերագործարկվել է արդիականացված «Արմենալ»-ը, արդյունքում Հայաստանն ի դեմս «Արմենալ»-ի ստացել է Եվրոպայում ալյումինի գլանման լավագույն գործարանը:
2007-Ազատության հրապարակում կայացած բազմահազարանոց հանրահավաքում Հայաստանի առաջին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը հայտարարել է, որ առաջադրելու է իր թեկնածությունն առաջիկա նախագահական ընտրություններում:
2008- Վարդան Ղուկասյանը չորրորդ անգամ անընդմեջ վերընտրվել է Գյումրիի քաղաքապետ:
2011- Դատական ակտերի հարկադիր կատարման ծառայությունը պարտքերի պատճառով կալանք է դրել «Հայկական ժամանակ» խմբագրության գույքի և հաշիվների վրա:
2015-Արագածոտնի մարզի Կաթնաղբյուր գյուղում բացվել է անցած դարի մեր լավագույն գրողներից մեկի՝ Մուշեղ Գալշոյանի տուն-թանգարանը:
2020-Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի ժամանակ 08:00–ից ուժի մեջ է մտել այս անգամ ԱՄՆ–ի միջնորդությամբ ձեռք բերված հերթական՝ թվով երրորդ կրակի դադարեցման մասին պայմանավորվածությունը, սակայն որոշ ժամանակ անց կողմերը միմյան մեղադրել են հրադադարը խախտելու մեջ:
2021- կառավարությունը որոշել է, որ Ամանորի և Սուրբ ծննդյան տոներից ոչ աշխատանքային են լինելու միայն դեկտեմբերի 31-ը, հունվարի 1-ը և հունվարի 6-ը:
ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ
1581– համաձայն ավանդության Երմակը գրավել է Սիբիրը։
1597 – Իմդինյան պատերազմի ընթացքում Մյանյանի մոտ ադմիրալ Լի Սունսինը ընդամենը 13 նավով ջախջախել է 300 նավերից կազմված ճապոնական նավատորմը:
1636- հիմնադրվել է Հարվարդի համալսարանը:
1673 –ծնվել է մոլդովացի աշխարհագրագետ, պատմաբան և փիլիսոփա Դիմիտրիե Կանտեմիրը:
1685 –ծնվել է իտալացի կոմպոզիտոր Դոմենիկո Սկարլատին:
1759 –ծնվել է ֆրանսիացի իրավաբան և քաղաքական գործիչ Ժորժ Ժակ Դանտոնը:
1795 –Մեծ ֆրանսիական հեղափոխության ժամանակ լուծարվել է ազգային կոնվետը և սկսվել է Դիրեկտորիան:
1797– ծնվել է իտալացի օպերային երգչուհի Ջուդիտա Պաստան։
1810 – ԱՄՆ-ը անեքսիայի է ենթարկել Արևմտյան Ֆլորիդան:
1861 – գերմանացի գյուտարար Ֆիլիպ Ռեյսը Ֆրանկֆուրտում ցուցադրել է իր հայտնագործությունը, որին անվանել է տելեֆոն՝ հեռախոս:
1863– հիմնվել է Անգլիայի ֆուտբոլային միությունը, որն աշխարհի ամենահին ֆուտբոլային միությունն է։
1892 թ. – ջուր է իջեցվել Ֆրիտյոֆ Նանսենի «Ֆրամ» նավը։
1900 - Նյու Յորքում բացվում է մետրոյի առաջին գիծը:
1905– Շվեդիան և Նորվեգիան կազմալուծել են իրենց ունիան՝ միությունը։
1932- Իոսիֆ Ստալինն իր խոսքում գրողներին անվանել է «մարդկային հոգիների ինժիներներ»:
1934– ծնվել է ֆրանսիացի դաշնակահար Ժակ Լուսյենը։
1947- Արևմտյան Ուկրաինայից տեղահանվել է 78 հազար մարդ:
1947 – ծնվել է ամերիկացի իրավաբան, քաղաքական գործիչ Հիլարի Քլինթոնը:
1956- ստեղծվել է Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալությունը:
1978 - Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը հայտարարել է ծաղիկ հիվանդության վերացման մասին:
1994– կնքված համաձայնագրով սահմանվել են Իսրայելի և Հորդանանի սահմանները և ավարտվել է 46 տարի տևած իսրաելա-հորդանանյան հակամարտությունը:
1999 – Մեծ Բրիտանիայում վարչապետ Թոնի Բլեերի առաջարկով Լորդերի պալատը չեղարկել է 800 տարի գործող այն կարգը համաձայն որի լորդերն աթոռ են զբաղեցնում Լորդերի պալատում ժառանգաբար:
2000- ավստրալիական ադամանդային ընկերությունը սկսել է ադամանդներ վաճառել Համացանցով:
2002 —ահաբեկիչների կողմից գրավված Մոսկվայի Դուբրովկայի թատերական կենտրոնում պատանդներին ազատելու նպատակով տեղի է ունեցել գրոհ, որի արդյունքում զոհվել են պատանդ պահվող 128 հանդիսատեսներ:
2004-վախճանվել է ավստրիացի ջութակահար Ռիկարդո Օդնոպոզոֆը:
2012 —ստեղծվել է նոր օպերացիոն համակարգ Windows 8-ը:
2011– ԱՄՆ-ի Ներկայացուցիչների պալատի քննարկմանն է ներկայացվել Stop Online Piracy Act օրինագիծը։
2015 —7,5 բալ մագնիտուդով երկրաշարժ է տեղի ունեցել Աֆղանստանում և Պակիստանում, եղել են հարյուրավոր զոհեր:
2018 – վախճանվել է թատրոնի և կինոյի դերասան Նիկոլայ Կարաչինցևը:
Կ. Խաչիկյան