Իրանը չի հանդուրժելու իր հյուսիսային սահմաններին աշխարհաքաղաքական ու միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների փոփոխություն

Իրանի զինված ուժերն երեկ զորավարժություններ են սկսել Ադրբեջանի հետ սահմանին՝ հրետանու, զրահատեխնիկայի, անօդաչու թռչող սարքերի ու ռազմական ուղղաթիռների ներգրավմամբ: Դրանց նպատակն է ստուգել Իրանի զինված ուժերի պատրաստվածության աստիճանը, բարձրացնել մարտունակությունը և փորձարկել զինտեխնիկան, հայտարարել է իրանական բանակի ցամաքային զորքերի հրամանատար, բրիգադի գեներալ Կիումարս Հեյդարին։

Այս թեմայով զրուցել ենք իրանագետ Գարիկ Միսակյանի հետ։ Հարցին, թե որո՞նք են Իրանի Իսլամական Հանրապետության բանակի ցամաքային զորքերի հրամանատարի հայտարարության հիմնական մեսիջները իրանագետը պատասխանել է․ «Պետք է նշել, որ այս հայտարարությունն արվեց զորավարժությունների ֆոնին, երբ նաև Իրանում էին հնչում հարցեր, թե ինչո՞ւ են անցկացվում այս զորավարժությունները: Ցամաքային զորքերի հրամանատարը տվեց նաև այդ հարցերի պատասխանը՝ ի թիվս հայտարարության մեջ առկա այլ մեսիջների: Հստակ ասվում է, որ Իրանը չի հանդուրժելու իր հյուսիսային սահմաններին աշխարհաքաղաքական ու միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների փոփոխություն, կարելի է ենթադրել, որ այստեղ խոսքը վերաբերում է և՛, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքին», և՛ Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզի հանդեպ թուրք-ադրբեջանական նկրտումներին: Մյուս կարևոր մեսիջն այն է, որ Իրանը չի հանդուրժելու իսրայելական ներկայություն Ադրբեջանի Հանրապետության տարածքում: Այսինքն՝ իրանական ռազմական ղեկավարությունը ներկա փուլում դեռևս չցանկանալով լուրջ ընդհարման գնալ Անկարայի ու Պակիստանի հետ՝ բացահայտ կերպով չի մատնանշում, որ խնդիրը հենց այդ երկու կողմերի մասնակցությամբ իրականացվող զորավարժություններն են Ադրբեջանի տարածքում, մասնավորապես՝ Կասպից ծովում, այլ խնդիրը տեղափոխում է Իրանի մշտական թշնամի Իսրայելի դաշտ, սակայն վերլուծական հայտարարությունների մակարդակում, սոցցանցային հրապարակումների մակարդակում բոլոր սլաքներն ուղղվում են, ու նաև այս հայտարարությունների հասցեատերերը համարվում են ավելի շատ Անկարան ու Իսլամաբադը: Իրանը տարածաշրջանում իր երկարաժամկետ խաղն է տանում, կարծես թե»:

Հիշեցնենք, որ Իրանի և Ադրբեջանի սահմանի մոտ անցկացվող զորավարժությունների նկատմամբ իր դժգոհությունն ավելի վաղ բարձրաձայնել էր Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը Anadolu թուրքական պետական լրատվամիջոցին տված հարցազրույցում՝ ասելով, թե դրանք հարցեր են առաջացնում, քանի որ նման զորավարժություններ Իրանը չէր անցկացնում այն ժամանակ, երբ սահմանից այն կողմ շրջանները վերահսկում էր հայկական կողմը։ Պաշտոնական Թեհրանը սրան արձագանքել է՝ նշելով, որ Ալիևի հայտարարությունը զարմանք է առաջացնում։ Երկու օր առաջ էլ Իրանի և Ադրբեջանի միջև առկա խնդիրներին անդրադարձել է նաև Իրանի արտգործնախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլահիանը։

«Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը չի հանդուրժի սիոնիստական վարչակարգի ներկայությունն ու գործողությունները ազգային անվտանգության դեմ և այդ առումով կձեռնարկի բոլոր անհրաժեշտ գործողությունները», - հայտարարել է Իրանի արտաքին քաղաքական գերատեսչության ղեկավարը երկրում Ադրբեջանի նորանշանակ դեսպան Ալի Ալիզադեի հավատարմագրերն ընդունելիս, հայտնում է իրանական IRNA լրատվական գործակալությունը։

Նախարարը, այդուամենայնիվ, հաջողություն է մաղթել Ադրբեջանի դեսպանին առաքելության ընթացքում և ընդգծել երկկողմ հարաբերությունների կարևորությունը բարիդրացիության շրջանակում։ Իրանա-ադրբեջանական սահմանին ընթացող զարգացումներին հետևող ռուսաստանցի վերլուծաբանները նկատում են, որ զորավարժությունների համար Ադրբեջանի սահմանի մոտ Իրանը բավականին լուրջ ռազմական ուժեր է կուտակել, և եթե ի սկզբանե դրանք Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի (ԻՀՊԿ) ցամաքային զորքերն էին, ապա վերջին օրերին Իրանը սահմանի մոտ է կուտակել նաև բանակի ուժերը։

Սոնա Գիշյան

www.1or.am