Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Հայաստանի գործող իշխանության և Եկեղեցու միջև հարաբերություններում խզումը գնալով խորանում է. «Փաստ»

ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

news-front.su-ն «Հայաստանի գործող իշխանության և Եկեղեցու միջև հարաբերություններում խզումը գնալով խորանում է» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Հայաստանում հասարակական-քաղաքական անկայունության բնորոշ նշան են պարբերաբար սրվող քննարկումները երկրի պատմության և ժամանակակից կյանքում Հայ առաքելական եկեղեցու դերի և տեղի մասին: Գործող Սահմանադրության համաձայն, որը կանգնած է հերթական վերանայման առջև, Հայաստանը աշխարհիկ պետություն է, սակայն 18-րդ հոդվածում նշվում է Հայաստանի Հանրապետությունը ճանաչում է Հայաստանյայց առաքելական սուրբ եկեղեցու՝ որպես ազգային եկեղեցու բացառիկ առաքելությունը հայ ժողովրդի հոգևոր կյանքում, նրա ազգային մշակույթի զարգացման և ազգային ինքնության պահպանման գործում:

Ժամանակին անկախության ձեռքբերումը նպաստեց ՀԱԵ-ի ազդեցության մեծացմանը քաղաքական և հասարակական կյանքում: Սակայն երկիր ներթափանցած կրոնական շարժումների և օտար աղանդների ակտիվ գործունեությունը լուրջ մարտահրավեր էին ՀԱԵ-ի և, ընդհանուր առմամբ, հասարակության համար, և գնալով ՀԱԵ-ի հեղինակության և ազդեցության պահպանման խնդիրը ավելի արդիական դարձավ։ Մինչև թավշյա հեղափոխությունը ՀԱԵ-ն սերտ կապեր էր պահպանում գործող իշխանության հետ։ Դա քննադատությունների տեղիք էր տալիս, բայց բնակչության մեծամասնությունը դեռ հակված չէր ամբողջությամբ տարանջատել աշխարհիկ և եկեղեցական իշխանություններին։ Իշխանության գալուց հետո Փաշինյանը նախընտրեց բացահայտ հակամարտության մեջ չմտնել ՀԱԵ-ի հետ, սակայն արևմտամետ ՀԿ-ներ, եկեղեցական այլախոհներ, տարբեր տեսակի երիտասարդական ակտիվիստներ սկսեցին քարոզչական արշավ Գարեգին Բ-ի դեմ, որոնք ուղեկցվեցին Կաթողիկոսի և հոգևորականների նկատմամբ բռնի և վիրավորական գործողություններով։ Այնուամենայնիվ, բողոքի ակցիաները լայն աջակցություն չստացան։

Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմում Հայաստանի պարտությունը հայ հասարակությանը շոկի մեջ գցեց, ընդդիմությունը Փաշինյանին մեղադրեց ազգային շահերին դավաճանելու մեջ և պահանջեց նրա անհապաղ հրաժարականը, այդ պահանջը պաշտպանեց նաև Գարեգին Բ կաթողիկոսը՝ կոչ անելով վարչապետին ինքնակամ հրաժարական տալ։ Նա իր այդ «հայրական կոչը» կրկին հնչեցրել է արդեն Արցախը հանձնելուց հետո: Փաշինյանը հերքել է քննադատությունը և ասել, որ «եթե եկեղեցին վատ հարաբերություններ ունի իշխանության հետ, դա նշանակում է, որ եկեղեցին վատ հարաբերություններ ունի Աստծո հետ»։ Նա Եկեղեցուն կոչ է արել «մտածել իր էության, տեսության ու հավատքի մասին», իսկ երկրի ճակատագիրը թողնել իշխանության ձեռքին։ Բացի դա, Փաշինյանը բացասական գնահատական է տվել ՀԱԵ-ի պատմական և ժամանակակից դերին, քանի որ, նրա կարծիքով, նախկինում Հայոց կաթողիկոսները եղել են «արտաքին ազդեցության գործակալներ», և դա շարունակվում է առ այսօր։

1991 թվականին Հայաստանի Հանրապետության անկախության հռչակումից հետո հայ ազգին միավորել է եռամիասնության գաղափարախոսությունը (Սփյուռք - Արցախ - Հայաստան): Ընդ որում, Հայաստան ասելով՝ ի նկատի են ունեցել ոչ թե Հայաստանի Հանրապետությունը, այլ հայերի պատմական բնակության շատ ավելի ընդարձակ տարածքները։ Բայց 2018 թվականի թավշյա հեղափոխությունը հանգեցրեց հայ հասարակության գաղափարական ուղենիշների արմատական փոփոխության։ Փաշինյանի քաղաքականությունը կոչված է աջակցել վերազգային օլիգարխիային, որը մերժում է մարդկության էթնոմշակութային բազմազանությունը։ Իրենց քաղաքակրթական ընտրությունը կատարելով հօգուտ «համաշխարհային ժողովրդավարության»՝ Փաշինյանը և նրա համախոհները ձգտում են ինտեգրվել կոլեկտիվ Արևմուտքին իր «համընդհանուր արժեքներով», այսինքն՝ հայ հասարակությունը վերածել անհատների համայնքի («հպարտ քաղաքացիներ»), ովքեր ունեն սեփական մշակութային, կրոնական, սեռային և այլնի ինքնակողմնորոշում:

Դա ենթադրում է ազգային ինքնագիտակցության փոխարինում համընդհանուր «աշխարհի քաղաքացիների» վերազգային ինքնագիտակցությամբ՝ իր ոչ ազգային միասնական կյանքի մոդելով, ավանդական արժեքների ու բարոյականության մերժումով։ Հայաստանում «նախկինների հնացած ժառանգության» մերժման կողմնակիցներն են դրսից ֆինանսավորվող հասարակական կազմակերպությունները, կրոնական կազմակերպությունները և տոտալիտար աղանդները: Միևնույն ժամանակ, տարբեր հասարակական կազմակերպություններ գործում են հիմնականում երիտասարդների շրջանում, մինչդեռ կրոնական կազմակերպությունները ձգտում են իրենց գործունեությանը ներգրավել բոլոր տարիքային կատեգորիաների քաղաքացիների: Նման աղանդների թիվը անընդհատ ավելանում է և, ըստ հայ փորձագետների, արդեն կազմում է երկրի բնակչության ավելի քան 10 տոկոսը (200-350 հազար մարդ):

Ամենաակտիվն ու մեծաթիվը նեոհիսնական աղանդներն են՝ «Կյանքի խոսք», «Նոր սերունդ», «Ռեմա» և այլն: 2018 թվականին հենց աղանդներն էին, որ իրենց տասնյակ հազարավոր հետևորդներին դուրս բերեցին փողոց մեծապես ապահովելով կրիտիկական զանգված, որն էլ, ի վերջո, բերեց իշխանափոխության: Ներկայում միասնական, կազմակերպված և սոցիալապես ակտիվ կրոնական աղանդները և արևմտյան ժողովրդավարության արժեքների կողմնակիցները (երիտասարդական ակտիվիստներից մինչև ԼԳԲՏ և ֆեմինիստական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ) գործում են որպես գործող կառավարության սոցիալական աջակցություն: Միևնույն ժամանակ, Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմում պարտությունից հետո հասարակության մեջ առաջացած շփոթությունն ու հուսահատությունը բնակչության մեծամասնությանը վերածել է սեփական շահերի վրա կենտրոնացած «քաղաքական ճահճի»։

Նման իրավիճակում նույն կարգախոսներով հանդես եկող պառակտված ընդդիմության համար դժվար է զանգվածային աջակցություն ստանալ ընտրություններում կամ փողոցային բողոքի ակցիաներում։ Հայաստանի Հանրապետության և հայ ժողովրդի պատմական հեռանկարները որոշվելու են ինչպես աշխարհում տեղի ունեցող գլոբալ փոփոխություններով, այնպես էլ միջազգային ասպարեզում ի հայտ եկող ուժերի հարաբերակցությամբ: Բացի դա, Հայաստանի հեռանկարները որոշվելու են իր քաղաքացիների ընտրությամբ՝ հօգուտ «համընդհանուր արևմտյան արժեքների», կամ էլ հետագա զարգացման՝ հիմնվելով սեփական մշակութային և պատմական ժառանգության վրա։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей АнпилоговАрмения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепитаМИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсамиСтоимость биткойна приближается к 100 тыс. долларовКурс доллара к рублю в ходе торгов впервые с марта 2022 года превысил 103 рубляБельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и БельгииМы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан ФиданАрмянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащихРоссия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частьюЮнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигацииВ Армении сократят помощь для арцахских беженцевАрмянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине КрымаОванес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному боюПалата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лицАвантюризм кадровых движений: «Паст»Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст»Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст»Примечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст»Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. ПономаренкоНС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и ИраномЕС направит в Грузию "политическую миссию"Арпине Саркисян будет назначена главой МВД РАКомпания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городахЧЕ: Результаты армянских шахматистовГубернатор Армавирской области Давид Худатян будет назначен министром территориального управления и инфраструктур Комитет госдоходов: В Армении установлены случаи не регистрации наемных работников Армянские фехтовальщики завоевали 4 медали на международном турнире в Тбилиси Заместитель мэра Еревана: Главную елку страны украсим прошлогодними ветками и игрушками Арпине Саркисян назначена министром внутренних дел Армении Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст» Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст» Скажешь, чтобы и он написал заявление: «Вотсапские увольнения» будут продолжительными: «Паст» Эксклюзивная платформа для сферы туризма: «Паст» Находясь ниже плинтуса говорят о «плинтусном» рейтинге: «Паст»Погода в Армении На заседании Совета старейшин Еревана приняты льготы по новым транспортным тарифам Отставки глав КГД, СК и АК Армении приняты Трамп определился с кандидатом в министры транспорта Навстречу мечте: эксклюзивное предложение фонда «Музыка во имя будущего» для музыкантов и преподавателейТрамп назначил 27-летнюю Кэролайн Ливитт пресс-секретарем Белого дома Автодороги на территории Армении проходимы Президент Украины назвал телефонный разговор Шольца и Путина «ящиком Пандоры» Убийство в Ереване: погибший недавно прибыл в Армению из Франции Футбольные фанаты требуют отставки главы ФФА Меликбекяна Байрамов ответил на заявление Пашиняна о скором открытии региональных коммуникаций Пашинян прокомментировал процесс реформ в Полиции Цена нефти Brent опустилась ниже $72 за баррель после роста накануне ЗАО «ДЖЕРМУК ГРУП» освободили от выплаты таможенной пошлины Зеленский рассказал о работе над «планом стойкости» для страны: его представят украинцам в ближайшее время
Самое популярное