Нефть Brent подорожала до $75,03 за баррель Самолет совершил экстренную посадку из-за мыши, обнаруженной пассажиром в коробке с едой США готовятся к введению санкций против пророссийского экс-премьера Грузии Архиепископ Баграт Галстанян: Настали времена украденной чести и радости Мы ответственны за судьбу армянства перед будущими поколениями: Послание Аршака Карапетяна по случаю Дня Независимости От имени Сержа Саргсяна утром воздана дань уважения и возложен венок в Воинском пантеоне «Ераблур» Архиепископ Езрас Нерсисян освятил новую армянскую церковь в селе Шаумяновском Ростовской области США гордятся тем, что продолжают поддерживать Армению – Блинкен «Интер» на своей официальной странице отметил, что Генрих Мхитарян уже сыграл в клубе 100 матчей «Здесь я понял, что мне хочется много снимать Родину»: Виген Ананян Мэр Еревана направил поздравительное послание по случаю Дня Независимости Республики Армения Число погибших при израильском ударе в Ливане выросло до 12
Русский
Հայերեն English
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


«Չի կարող երկրում լինել իշխանություն, ու երկրի տարածքից ամեն օր կտրեն». «Փաստ»

ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ
Կիսվել

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Կառավարման փորձագետ, Շիրակի պետական համալսարանի դասախոս Արթուր Համբարձումյանի հետ զրույցում խոսել ենք ՏԻՄ ընտրությունների, դրանից բխող իրողությունների մասին, անդրադարձել նաև կառավարման խնդիրներին: Արթուր Համբարձումյանը ՏԻՄ ընտրություններից բխող մի քանի հանգամանք է առանձնացնում:

«Իշխանության գալուց հետո Նիկոլ Փաշինյանի գլխավոր թիրախներն օրենսդիր, դատական իշխանություններն էին, ինչպես նաև լրագրողական համայնքն ու Արցախը: Նպատակը բոլորին ենթարկեցնելն էր: ՏԻՄ-երն իրեն ենթարկեցնելը առաջնային նպատակների մեջ չի եղել, որովհետև եթե անգամ այս կամ այն համայնքում գյուղապետը, համայնքապետը կամ քաղաքապետը «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության ներկայացուցիչ չէր, կառավարության գործիքներն օգտագործելով՝ ոչ ֆորմալ ազդեցություն էր ունենում նրանց վրա: Շատ հեշտությամբ կարողանում էր համայնքների ներկայացուցիչներին իրեն ենթարկեցնել: Այս ՏԻՄ ընտրությունների արդյունքները ևս մեկ անգամ ցույց տվեցին, որ Ն. Փաշինյանը տեղերում բացարձակապես թիմ չունի, որ իր թիմակիցներն իրենցից բան չներկայացնող մարդիկ են, որոնք իրենց համայնքներում ու մարզերում որևէ ազդեցություն չունեն: Ի դեպ, դեռ 2017 թ. նոյեմբերից լուծարել էր «Քաղաքացիական պայմանագրի» տարածքային բոլոր կազմակերպությունները, դրանք միայն վերջերս սկսեցին ձևավորվել: Իսկ թե ինչու տեղերում ազդեցություն ունեցող մարդիկ չունի, որովհետև վախենում է ազդեցություն ունեցող մարդկանցից: Չի ուզում իր շրջապատում ազդեցություն, հեղինակություն, սկզբունք ունեցող մարդ տեսնել: Ուզում է միայն անդեմ, անսկզբունք, անողնաշար սողունների տեսնել»,-ասաց Ա. Համբարձումյանը:

Ըստ մեր զրուցակցի, ՏԻՄ ընտրություններում մի շարք քաղաքներում պարտություն կրելու երկրորդ բաղադրիչն էլ կա:«Պատճառը Նիկոլ Փաշինյանի վարկանիշի շարունակական անկումն է: Բացի այդ, Գորիսում ու Գյումրիում իրենց պարտությունը ցույց տվեց, որ ապագա, այնուամենայնիվ, կա: Հուսով եմ՝ այդ ապագան կա նաև մնացյալ քաղաքներում: Մեկ այլ հանգամանքի մասին ևս կարելի է փաստել. եթե Փաշինյանը չկարողանա մանիպուլացնել քաղաքական գործընթացները՝ ժողովրդին ասելով, թե՝ «այ, տեսեք, մեր այլընտրանքը նախկին թալանչիներն են», քաղաքական առումով լրջագույն խնդիրների առաջ կկանգնի: Փաշինյանի ուժը մանիպուլ յացիաների մեջ է, «նախկիններկայի» մեջ է: Ամփոփելով՝ նշեմ, որ, մեծ հաշվով, տեղերում հեղինակություն չունենալը երկրում հեղինակություն չունենալ է նշանակում: Տեղերում քիչ թե շատ ազդեցիկ մարդիկ չունենալը տեղերում ևս իշխանություն չունենալու մասին է վկայում»:

Անդրադառնալով կառավարման խնդիրներին՝ Ա. Համբարձումյանը նշեց, որ Հայաստանն արդեն երկար ժամանակ է, ինչ իշխանություն չունի:

«ՀՀ-ում դասական առումով անիշխանություն է: Ես կարող եմ բազմաթիվ օրինակներ բերել, երբ հարցը պետք էր լուծել, բայց չէր լուծվում, որովհետև չկար քաղաքական իշխանություն: Կարող ենք սկսել Ամուլսարի հարցից ու գալ արդեն մեր օրեր, երբ կիզակետում արդեն անվտանգային հարցերն են: Չի կարող երկրում լինել իշխանություն, ու երկրի տարածքից ամեն օր կտրեն: Չի կարող երկրում լինել իշխանություն, ու այդ երկրի մեջ հարևաններն ամեն օր ինչ-որ սար, մարտավարական դիրք, գյուղ վերցնեն: ՀՀ-ում իշխանություն չկա, դասական առումով պարզապես կան ազդեցություն ունեցող որոշակի խմբեր, որոնց մեջ է նաև Փաշինյանի խումբը: Բնականաբար, այդ խումբը ազդեցություն ունի, բայց քաղաքական իշխանություն չունի: Եթե քաղաքական իշխանություն ունի, այդ դեպքում, օրինակ՝ ե՞րբ է վերջին անգամ Արցախ, Գորիս կամ Կապան գնացել: Չի կարող գնալ: Եթե նախկինում Գորիս կամ Կապան գնալն իրեն հայերն էին արգելում (հիշենք, թե ինչպես չկարողացավ Սյունիքի մարզ մտնել), ապա հիմա արգելում են թուրքերը: Ինչպե՞ս կարող է անձն ունենալ իշխանություն ու իր երկրում ազատ չտեղաշարժվել»,-ասաց նա:

Փորձագետի դիտարկմամբ, կառավարման բացակայության օրինակները բազմաթիվ են: «Պետական կառավարչական ինստիտուտների միջև փոխգործակցություն չկա: Գործադիրի մի մարմինը հերքում է մյուս մարմնին, ու այսպես շարունակ: Ես կարող եմ օրինակներ բերել ավելի վաղ ժամանակահատվածից: Օրինակ՝ երբ դատարանը կամ ՍԴ-ն վճիռ կամ որոշում էին կայացնում, գործադիրի ղեկավարն հեգնում էր դատարանի վճիռը կամ որոշումը՝ ասելով, որ չի ենթարկվի դրանց: Սա անիշխանության ու քաոսի դրսևորումներից մեկն էր, ինչը նաև վատ նախադեպ էր: Դրանից հետո տեսանք, թե ինչպես էր, օրինակ՝ նախարարներից մեկը հայտարարում, որ չի կատարելու դատարանի վճիռը, ինչը անձից ներողություն խնդրելու պահանջ էր: Չէր կատարում, որովհետև, իր խոսքերով, համաձայն չէր վճռի հետ: Նման վատ նախադեպերը կարող էին ավելի մեծ քաոսային իրավիճակների հանգեցնել»,-ասաց Ա. Համբարձումյանը:

Արդյունքում, նրա խոսքով, հասանք հետևյալ կետին. «Փաշինյանի խառնակիչ բնույթը հաշվի առնելով՝ ի վերջո, հասանք մի հանգրվանի, ուր պետության կորուստ, իշխանության բացակայություն, բազմաթիվ այլ պարտավորություններ ունենք: Իսկ պարտավորությունների տակից չգիտեմ, թե ինչպես կարող ենք հետագայում դուրս գալ: Պետությունը բանկրոտի է ենթարկվել: Մենք անգամ չգիտենք, թե այսօր քանի քմ է ՀՀ տարածքը: Կամ ինչ-որ մեկը կարո՞ղ է ասել՝ որքան է ՀՀ պետական պարտքը: Ֆինանսների նախարարությունն ասում է՝ մոտ 9 միլիարդ է, բայց վստահեցնում եմ, որ շատ ավելի մեծ է»,-նշեց նա:

Այս իշխանության կառավարման երեք տարիները մի քանի մասի բաժանելով՝ նա հավելեց. «Փաշինյանը իրեն նախ ժողովրդի ներկայացուցիչ էր հռչակել՝ ինչ անում էր, ասում էր՝ ժողովրդի անունից եմ անում: Ի դեպ, պատմությունը ցույց է տալիս, որ ամբողջ աշխարհում ու բոլոր ժամանակներում ինչքան այլանդակություններ տեղի են ունեցել, իրականացվել են հենց ժողովրդի անունից: Այսինքն, մինչև պատերազմը Փաշինյանը ժողովրդի անունից քանդում էր պետությունը: Մենք ասում էինք, որ իր նախաձեռնածը մեծագույն ողբերգության կարող է հանգեցնել: Ու իր սանձազերծած գործընթացները մեծագույն ողբերգության հանգեցրին. ունեցանք հսկայական զոհեր, մի հայկական պետությունը փաստացի կորցրել ենք ու կորցրել ենք նաև ՀՀ-ն՝ որպես միջազգային իրավունքի սուբյեկտ: Այս տեսանկյունից, այսինքն, որպես միջազգային իրավունքի սուբյեկտ, ՀՀ-ն այլևս գոյություն չունի: ՀՀ ինքնիշխանության գրեթե զրոյացման հետ գործ ունենք: Բացի այդ, հսկայական հարված է հասցվել հայ քաղաքացու արժանապատվությանը: Նշվածներն արդեն հետևանք են: Հարց է, թե ի՞նչ կարող է սրանից հետո լինել, եթե չկարողանանք ինքնակազմակերպվել: Երրորդ շրջափուլում արդեն կարող է ուղղակի ազգի գոյության հարց լինել»:

Նրա խոսքով, նոր էլիտաների ստեղծման կարիք կա. «Հենց հիմա պետք է իշխանափոխություն լինի: Փաշինյանի՝ իշխանության մնալու հիմքը Ադրբեջանի հետ որոշակի զիջումների վերաբերյալ որոշակի պայմանավորվածություններն են: Աշխարհաքաղաքական տարբեր կենտրոններ ուղղակի երաշխիք են հանդիսանում այդ պայմանավորվածությունների կատարման համար: Փաշինյան Նիկոլի պարտավորությունների մասին նոր էլիտան պետք է կարողանա պարզ խոսել ժողովրդի հետ: Պարզ պետք է ներկայացնի ձեռքբերված պայմանավորվածությունները՝ ասելով՝ այս մասը կարող ենք իրականացնել, այս մասը՝ ոչ: Այդ մարդն ազգը ներկայացնելու իրավունք չունի, մենք իրավունք չունենք դավաճանական ծրագիրն իրականացնելու համար իրեն ժամանակ տալ, որովհետև հետո Հայաստան ընդհանրապես կարող է չլինել»:

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում 

Կիսվել
Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Лента новостей
Нефть Brent подорожала до $75,03 за баррель Самолет совершил экстренную посадку из-за мыши, обнаруженной пассажиром в коробке с едой США готовятся к введению санкций против пророссийского экс-премьера Грузии «У лающей собаки нет зубов, чтобы кусаться»: «Гражданский договор» снова демонстрирует свои страхиАрхиепископ Баграт Галстанян: Настали времена украденной чести и радости Мы ответственны за судьбу армянства перед будущими поколениями: Послание Аршака Карапетяна по случаю Дня НезависимостиОт имени Сержа Саргсяна утром воздана дань уважения и возложен венок в Воинском пантеоне «Ераблур» Архиепископ Езрас Нерсисян освятил новую армянскую церковь в селе Шаумяновском Ростовской области США гордятся тем, что продолжают поддерживать Армению – Блинкен «Интер» на своей официальной странице отметил, что Генрих Мхитарян уже сыграл в клубе 100 матчей «Здесь я понял, что мне хочется много снимать Родину»: Виген Ананян Мэр Еревана направил поздравительное послание по случаю Дня Независимости Республики Армения Число погибших при израильском ударе в Ливане выросло до 12 «Ухудшение отношений с ЕАЭС может иметь цепные и катастрофические последствия для Республики Армения» - Аршак КарапетянГлава делегации ЕС в Армении поздравил республику с Днем независимости По следам скандальных записейГрайр Гегамян назначен военным атташе Армении в США Поправки в Конституции должны быть направлены не на отказ от исторической правды, а на сохранение государственности и территориальной целостности: Аршак КарапетянЗахарова заверила о скором суде над азербайджанскими убийцами миротворцев РФ в Нагорном Карабахе Нефть Brent подешевела до $74,68 за баррель Рубен Варданян – Пашиняну: Каждый думает о действиях другого, исходя из моделей и принципов своей жизни ABC: Израиль 15 лет готовил операцию по подрыву пейджеров в Ливане СМИ: В центре Еревана произошла потасовка с участием десятков человек «Паст». Никол Пашинян в своем «репертуаре». Кто бросит ему спасательный круг? BBC: Что происходит с Рубеном Варданяном и другими армянами в азербайджанских тюрьмах Brent подешевела до $73,32 за баррель на данных API о росте запасов нефти в США В Белом доме ознакомились с мирным планом Зеленского и сочли его рабочим Лига чемпионов: Матчи дня Восьмилетняя девочка угнала автомобиль у собственной матери и 25 минут каталась на нем Всё тайное рано или поздно становится явным Сколько снарядов нужно купить, чтобы эти Индийские артиллерийские средства дали результат? Аршак КарапетянВ армянских церквях России и Беларуси отметили праздник Воздвижения Животворящего Креста Господня Brent торгуется у $71,6 за баррель Статуя богини Анаит доставлена из Великобритании в Армению В Армению доставлены 6 мусоровозов – они будут переданы мэрии Еревана Два человека пострадали в ДТП в Лорийской области Летевший из Еревана в Москву борт «Аэрофлота» вынужденно сел в Астрахани Архиепископ Галстанян посетил парламент Армении – он готов к встрече с представителями правящей партии Задержан глава военного представительства Минобороны РФ «Подарок» власти Аршаку КарапетянуОтношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак КарапетянВИДЕО։ Диаспора имеет серьзный потнциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянДТП в Ереване: водитель скончался в больнице В МИД РА 16 сентября состоится официальная встреча министров иностранных дел Армении и Франции Оверчук о разблокировке коммуникаций: Россия готова помогать, исходя из принципов суверенитета и юрисдикции Армении После проливного дождя Ереван вновь затопило Рукописную Библию XIV века продали почти за $7 млн. Диаспора имеет серьезный потенциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянУкраинские силы не в состоянии использовать западное оружие: Путин Директор Национального центра ожогов и дерматологии: Число обращающихся к нам людей увеличивается
Вся лента »
Самое популярное
По следам скандальных записей Поправки в Конституции должны быть направлены не на отказ от исторической правды, а на сохранение го... «Ухудшение отношений с ЕАЭС может иметь цепные и катастрофические последствия для Республики Армения... Всё тайное рано или поздно становится явным Сколько снарядов нужно купить, чтобы эти Индийские артиллерийские средства дали результат? Аршак Кар...
Опрос