Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … գրպանի մեխանիկական հաշվիչ Curta

ՖՈՏՈ

Շատերը դեռ հիշում են, թե ինչպես էին դպրոցում սովորեցնում հաշվել փայտե հաշիվների վրա: Բայց ոչ բոլորը գիտեին և անգամ հիմա, որ ժամանակին եղել է նման մեխանիկական Curta անվանումով հաշվիչ: Այդ սարքն օգտագործվել է մինչև էլեկտրոնային համակարգիչների հայտնվելը: Չնայած այն հանգամանքին, որ այն ավելի շատ նման է եղել փոքրիկ սրճաղացի, բայց այն եղել է ամենահարավետ և կոմպակտ գրպանի հաշվիչ: Դրանց լավն այն էր, որ դրա հետ աշխատելու համար ոչ մի մարտկոց էլ պետք չի եղել: Հաշվարկներն անելիս պարզապես պետք էր պտտել սարքը:
Այդ սարքի գյուտարարը վիեննացի գործարարի որդի Կուրտ Հերցշտարկն է, որը ղեկավարել է բարձր ճշգրտության մեխանիկական սարքեր արտադրող մի ընկերություն: Այնտեղ է երիտասարդ գյուտարարը սովորել մեխանիկայի հիմունքները: Այն ժամանակ արդեն եղել են մեխանիկական հաշվիչները, որոնց միջոցով հնարավոր է եղել միայն գումարում և հանում իրականացնել: Կուրտը նպատակ է ունեցել ստեղծել մի սարք, որով հնարավոր է իրականացնել բոլոր չորս թվաբանական գործողությունները: Նա կարողացել է իր առաջին նման սարքը ստեղծել 1938 թվականին, բայց մասսայական արտադրություն չի սկսվել, քանի որ սկսված պատերազմը կանխել է դա:
1943 թվականին Կուրտը ձերբակալվել է հրեաներին օգնելու համար: Նա եղել է մի բանտում, ապա մեկ այլ բանտում, մինչև տեղափոխվել է Բուխենվալդի համակենտրոնացման ճամբար: Ճամբարի ղեկավարին հայտնել են, որ նրանց մոտ է եկել նա, ով հորինել է մեխանիկական հաշվիչը, և նա որոշել է, որ լավ կլինի նման սարք ներկայացնել Ֆյուրերին: Կուրտ Հերցշտարկին հրամայվել է վերհիշել հաշվիչի կառուցվածքը: Նա կարողացել է այն վերստեղծել հիշողությունով, բայց սարքը  պատրաստել չի հաջողվել, քանի որ 1945 թվականին ամերիկյան զորքերի շնորհիվ Բուխենվալդի ճամբարի բոլոր բանտարկյալներն ազատ են արձակվել:
Քանի որ Կուրտն ազատ է արձակվել գծագրերի պատրաստի հավաքածուով, արդեն 1947 թվականին նրան հաջողվել է սկսել մեխանիկական հաշվիչի սերիական արտադրությունը: Սզբում սարքը կոչվել է «Lilliput», բայց ոչ երկար: Curta անունը հաշվիչը ստացել է 1948 թվականին առևտրի տոնավաճառից հետո, երբ դրա մասնակիցներից մեկը ուշադրություն է դարձրել այն փաստի վրա, որ Հերցշտարկի համար այդ մեքենան համարյա դուստր է, և Curta անունը նրան շատ է սազում: Քանի որ դա ստեղծող հայրը Կուրտն է, ուրեմն թող «դուստրը» լինի Կուրտան:
Curta-ն երբևէ եղած ամենափոքր մեխանիկական գրպանի հաշվիչն է: 100 գրամ է այդ սարքի քաշը: Նա գիտի, թե ինչպես ոչ միայն գումարել, հանել, բազմապատկել և բաժանել, այլ նաև աշխատում է քառակուսի արմատներով: Curta-ի մեխանիկական հաշվիչները եղել են երկու տեսակի` Curta I  և Curta II, ինչը հնարավոր է դարձել 1954 թվականին: Կուրտ Հերցշտրակի հաշվիչում օգտագործվում է «լրացուցիչ աստիճանական հարվածային թմբուկ»: Այն մեկ ալգորիթմի համաձայն կարողացել է կատարել տարբեր թվաբանական գործողություններ, չնայած սարքի աշխատանքը խիստ պարզեցված է: Օրինակ  հանումը կարող է վերածվել գումարման:
Իհարկե, հարց է առաջանում ՝ ինչպե՞ս է դա պատահում: Պարզվում է  շատ պարզ: Ի դեպ, ժամանակակից էլեկտրոնային հաշվիչներում հանումը տեղի է ունենում ճիշտ նույն ալգորիթմի համաձայն, բայց դրանցում օգտագործվում է երկուական թվային համակարգ:
 Нет описания.

Կ. Խաչիկյան

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Букеровскую премию получила Саманта Харви за роман «Орбита» Задержанные накануне трое сотрудников администрации района Кентрон арестованы Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего»Захарова поставила на место «дошедшего до безумства» немецкого журналиста СВР Армении ограничилась общими словами по поводу инцидента с послом РА в ЕС Армения получила приглашение на COP29 и могла бы участвовать в этом мероприятии — Хикмет Гаджиев Чехия передала Армении мощи святого ВарфоломеяФК «Спартак» обсуждает приглашение Мовсесьяна на пост спортивного директора На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст»Ближневосточная Академия классической музыки совместно с Фондом «Музыка во имя будущего» представляют уникальную возможность для образовательных путешествийСтипендиат Фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Даян -лауреат первой премии Международного конкурса имени Арама ХачатурянаПочему Никол Пашинян не заинтересован в освобождении пленных и насильственно похищенных людей? «Паст» Молодой армянский писатель Джейк Крикори презентует свою первую книгу в Barnes & Noble В Пасадене состоится концерт «Дудук. Голос армянской души» Юная армянская фигуристка Марина Геворгян победила на международном турнире в Болгарии Депутат парламента Армении: Нервные судороги Алиева не случайны Курс биткоина обновил исторический максиму Беспрецедентное влияние: Более 90% поддержанных ANCA кандидатов прошли в Конгресс США Крупный пожар в селе Джрарат: в сгоревшем доме обнаружено тело Секретарь Совета безопасности Армении отправится в Вильнюс Армении выделен новый грант в 38 млн. евро Самбист из Армавира Альберт Бадаянц стал победителем Первенства России по самбо В Армении применена тарифная квота к отдельным видам сельскохозяйственной продукции Все танцы студии армянского танца «Назани» Кисловодска стали лауреатами фестиваля «Мир талантов» Кубанский спортсмен Роберт Антонян вошел в тройку лучших на ЧМ по брейкингу Песков сообщил, что Путин не планирует разговор с Байденом Перейдет ли Южный Кавказ под контроль РФ в результате нового разделения зон влияния? «Паст»Региональная торговая «диверсификация» и реальная картина: «Паст»Непревзойденный цинизм: «Паст»Brent подорожала до $75,17 за баррель Атташе: «Верхний Ларс» закрылся для большегрузов Впечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст»Трамп уступает Харрис 4% в финальном опросе PBS News Более 50 депутатов ЕП призвали Баку накануне COP29 освободить всех армянских пленных и заложников ААЦ отмечает День памяти Свв. епископа Акипсимоса, священника Иосифа, дьякона Аифалы и свидетеля Платона Србуи Галян назначена министром юстиции Армении Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст»В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари АкопянСотрудники МККК посетили удерживаемых в Баку армянских заключенных Армения станет участником Международного турнира по греко-римской борьбе «Сила традиций» Экспозиция скульптур Вардкеса Авакяна представлена в Театре драмы им. Наума Орлова в Челябинске «Шедевр от Сперцяна»: армянский футболист забил третий гол в матче против «Оренбурга» со штрафного Комитет госдоходов: Налоговые доходы в Армении в январе-сентябре 2024 года выросли почти на 7% Эрдоган назвал агрессию Израиля в Газе одним из самых жестоких геноцидов столетия Погода в Армении «Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проектОбщественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности Британское издание Harpers Wine & Spirit опубликовало статью «Армения: восходящая звезда Кавказа?» Соединенные Штаты похвалили Армению и Азербайджан В калифорнийском городе Ирвайн будет установлен памятник, посвященный памяти жертв Геноцида армян
Самое популярное