Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … գրպանի մեխանիկական հաշվիչ Curta

ՖՈՏՈ

Շատերը դեռ հիշում են, թե ինչպես էին դպրոցում սովորեցնում հաշվել փայտե հաշիվների վրա: Բայց ոչ բոլորը գիտեին և անգամ հիմա, որ ժամանակին եղել է նման մեխանիկական Curta անվանումով հաշվիչ: Այդ սարքն օգտագործվել է մինչև էլեկտրոնային համակարգիչների հայտնվելը: Չնայած այն հանգամանքին, որ այն ավելի շատ նման է եղել փոքրիկ սրճաղացի, բայց այն եղել է ամենահարավետ և կոմպակտ գրպանի հաշվիչ: Դրանց լավն այն էր, որ դրա հետ աշխատելու համար ոչ մի մարտկոց էլ պետք չի եղել: Հաշվարկներն անելիս պարզապես պետք էր պտտել սարքը:
Այդ սարքի գյուտարարը վիեննացի գործարարի որդի Կուրտ Հերցշտարկն է, որը ղեկավարել է բարձր ճշգրտության մեխանիկական սարքեր արտադրող մի ընկերություն: Այնտեղ է երիտասարդ գյուտարարը սովորել մեխանիկայի հիմունքները: Այն ժամանակ արդեն եղել են մեխանիկական հաշվիչները, որոնց միջոցով հնարավոր է եղել միայն գումարում և հանում իրականացնել: Կուրտը նպատակ է ունեցել ստեղծել մի սարք, որով հնարավոր է իրականացնել բոլոր չորս թվաբանական գործողությունները: Նա կարողացել է իր առաջին նման սարքը ստեղծել 1938 թվականին, բայց մասսայական արտադրություն չի սկսվել, քանի որ սկսված պատերազմը կանխել է դա:
1943 թվականին Կուրտը ձերբակալվել է հրեաներին օգնելու համար: Նա եղել է մի բանտում, ապա մեկ այլ բանտում, մինչև տեղափոխվել է Բուխենվալդի համակենտրոնացման ճամբար: Ճամբարի ղեկավարին հայտնել են, որ նրանց մոտ է եկել նա, ով հորինել է մեխանիկական հաշվիչը, և նա որոշել է, որ լավ կլինի նման սարք ներկայացնել Ֆյուրերին: Կուրտ Հերցշտարկին հրամայվել է վերհիշել հաշվիչի կառուցվածքը: Նա կարողացել է այն վերստեղծել հիշողությունով, բայց սարքը  պատրաստել չի հաջողվել, քանի որ 1945 թվականին ամերիկյան զորքերի շնորհիվ Բուխենվալդի ճամբարի բոլոր բանտարկյալներն ազատ են արձակվել:
Քանի որ Կուրտն ազատ է արձակվել գծագրերի պատրաստի հավաքածուով, արդեն 1947 թվականին նրան հաջողվել է սկսել մեխանիկական հաշվիչի սերիական արտադրությունը: Սզբում սարքը կոչվել է «Lilliput», բայց ոչ երկար: Curta անունը հաշվիչը ստացել է 1948 թվականին առևտրի տոնավաճառից հետո, երբ դրա մասնակիցներից մեկը ուշադրություն է դարձրել այն փաստի վրա, որ Հերցշտարկի համար այդ մեքենան համարյա դուստր է, և Curta անունը նրան շատ է սազում: Քանի որ դա ստեղծող հայրը Կուրտն է, ուրեմն թող «դուստրը» լինի Կուրտան:
Curta-ն երբևէ եղած ամենափոքր մեխանիկական գրպանի հաշվիչն է: 100 գրամ է այդ սարքի քաշը: Նա գիտի, թե ինչպես ոչ միայն գումարել, հանել, բազմապատկել և բաժանել, այլ նաև աշխատում է քառակուսի արմատներով: Curta-ի մեխանիկական հաշվիչները եղել են երկու տեսակի` Curta I  և Curta II, ինչը հնարավոր է դարձել 1954 թվականին: Կուրտ Հերցշտրակի հաշվիչում օգտագործվում է «լրացուցիչ աստիճանական հարվածային թմբուկ»: Այն մեկ ալգորիթմի համաձայն կարողացել է կատարել տարբեր թվաբանական գործողություններ, չնայած սարքի աշխատանքը խիստ պարզեցված է: Օրինակ  հանումը կարող է վերածվել գումարման:
Իհարկե, հարց է առաջանում ՝ ինչպե՞ս է դա պատահում: Պարզվում է  շատ պարզ: Ի դեպ, ժամանակակից էլեկտրոնային հաշվիչներում հանումը տեղի է ունենում ճիշտ նույն ալգորիթմի համաձայն, բայց դրանցում օգտագործվում է երկուական թվային համակարգ:
 Нет описания.

Կ. Խաչիկյան

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Кто станет депутатом? «Паст»Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей АнпилоговАрмения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепитаМИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсамиСтоимость биткойна приближается к 100 тыс. долларовКурс доллара к рублю в ходе торгов впервые с марта 2022 года превысил 103 рубляБельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и БельгииМы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан ФиданАрмянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащихРоссия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частьюЮнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигацииВ Армении сократят помощь для арцахских беженцевАрмянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине КрымаОванес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному боюПалата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лицАвантюризм кадровых движений: «Паст»Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст»Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст»Примечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст»Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. ПономаренкоНС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и ИраномЕС направит в Грузию "политическую миссию"Арпине Саркисян будет назначена главой МВД РАКомпания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городахЧЕ: Результаты армянских шахматистовГубернатор Армавирской области Давид Худатян будет назначен министром территориального управления и инфраструктур Комитет госдоходов: В Армении установлены случаи не регистрации наемных работников Армянские фехтовальщики завоевали 4 медали на международном турнире в Тбилиси Заместитель мэра Еревана: Главную елку страны украсим прошлогодними ветками и игрушками Арпине Саркисян назначена министром внутренних дел Армении Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст» Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст» Скажешь, чтобы и он написал заявление: «Вотсапские увольнения» будут продолжительными: «Паст» Эксклюзивная платформа для сферы туризма: «Паст» Находясь ниже плинтуса говорят о «плинтусном» рейтинге: «Паст»Погода в Армении На заседании Совета старейшин Еревана приняты льготы по новым транспортным тарифам Отставки глав КГД, СК и АК Армении приняты Трамп определился с кандидатом в министры транспорта Навстречу мечте: эксклюзивное предложение фонда «Музыка во имя будущего» для музыкантов и преподавателейТрамп назначил 27-летнюю Кэролайн Ливитт пресс-секретарем Белого дома Автодороги на территории Армении проходимы Президент Украины назвал телефонный разговор Шольца и Путина «ящиком Пандоры» Убийство в Ереване: погибший недавно прибыл в Армению из Франции Футбольные фанаты требуют отставки главы ФФА Меликбекяна
Самое популярное